بررسی بیان ژن های کدکننده برخی از آنزیم های دخیل در بیوسنتز آرتمیزینین در گیاه آرتمیزیا ولگاریس و آرتمیزیا سیبری

مالاریا یک بیماری عفونی است که سالانه منجر به حدود یک میلیون مرگ در جهان می شود. تاکنون فعالیت های زیادی برای مقابله با این بیماری صورت گرفته است که مهمترین دست آورد در زمینه ی مبارزه با این بیماری مهلک کشف ماده دارویی آرتمیزینین بوده است. بررسی بیان ژن های دخیل در مسیر زیست شیمیایی آرتمیزینین از اهمیت به سزایی در شناسایی عوامل موثر در افزایش تولید آن در گیاه برخوردار است. باتوجه به اهمیت ژن هایsqs و ads در مسیر ساخت آرتمیزینن، در این مطالعه به بررسی بیان این ژن ها در کشت ریشه های مویین درمنه معمولی تحت تأثیر نانو اکسید روی و نانو اکسید کبالت پرداخته شد. ابتدا القای ریشه های مویین با استفاده از باکتریagrobacterium rhizogenes از برگ گیاه درمنه معمولی انجام شد، که 9 لاین تراریخت با شرایط رشدی مناسب به دست آمد. سپس یکی از این لاین ها که ویژگی های رشدی بهتری داشت انتخاب و تکثیر شد. این لاین تحت تأثیر غلظت های 25/0، 5/0و 1 میلی گرم/لیتر نانو اکسید روی و نانو اکسید کبالت قرار گرفت. استخراج rna، سنتز cdna و بررسی سطح mrna مربوط به ژن-های ads و sqs صورت گرفت. بررسی سطح mrna به روش نیمه کمی rt-pcr انجام شد. بیان هر دو ژن مورد مطالعه تحت تأثیر محرک های نانو اکسید روی و نانو اکسید کبالت افزایش یافت. نانو اکسید روی نسبت به نانو اکسید کبالت روند متفاوتی از نظر تأثیر در بیان این ژن ها نشان داد به طوری که با افزایش غلظت نانو اکسید روی بیان ژن ها افزایش یافت و بیشترین افزایش بیان مربوط به غلظت 1 میلی گرم/لیتر نانو اکسید روی بود. در ارتباط با نانو اکسید کبالت با افزایش غلظت آن بیان ژن ها روند کاهشی نشان داد، به طوری که بیشترین بیان ژن در غلظت 25/0 میلی-گرم/لیتر مشاهده شد.